Deze mooie rondwandeling van de Historische Vereniging Diepenveen start op het Kerkplein van Diepenveen, bij de NH Kerk. Vanaf Bed en Breakfast Villa Aberson is zo’n 20 minuten fietsen, 6 km.
Deze kerk is van oorsprong de kloosterkerk, gebouwd tussen 1408 en 1411. In de jaren 1578-1592 werd het klooster verwoest. De kerk bleef goeddeels gespaard en werd voor de hervormde eredienst in gebruik genomen.
Dorpsstraat 48 is de plek waar de kloosterboerderij Randerklooster heeft gestaan. Deze werd in 1911 afgebroken. Rond 1928 is hier de huidige boerderij Oud Diepenveen als modelboerderij gebouwd.
Tegenover het Kerkplein op Dorpsstraat 44 zien we de Brouwerij. Dit huis heeft enkele bouwsporen die uit de Middeleeuwen dateren en was onderdeel van het kloostercomplex. De Brouwerij werd in de 19e eeuw de Vrolijke Boer genoemd en was toen een tapperij.
(met liggende grafstenen)
We passeren links van de kerk een beeld van twee kloosterzusters, ontworpen door oud-burgemeester Crommelin. De begraafplaats maakte vroeger deel uit van de ommuurde kloostertuin.
De graven worden omgeven door eiken en acacia’s. Van maart t/m mei bloeit hier zeer rijk de vrij zeldzame en beschermde holwortel (Corydalis cava, hetgeen letterlijk betekent ‘kuifleeuwerik met holle wortel’). De mooie purperviolette en witte bloemen lijken op gekuifde vogeltjes.
Na de begraafplaats zien we links de oude waterpomp. Op Kerkstraat nummer 6, 4 en 2 bevinden zich respectievelijk de oude pastorie en ’t Costershuis cum Annexis.
Direct na de brug over de Zandwetering zien we op nr. 43 en 45 de vroegere ‘naai- en breischool’.
Rechts in de muur van de brug is een plaquette gemetseld waarin de naam van de brug wordt uitgebeeld.
Aan onze rechterzijde zien we de vroegere kloosterboerderij Tjoenerklooster. Het vrouwenklooster had deze boerderij tussen 1520-1578 in bezit. Nadien is de boerderij genaast door de gemeente Deventer. Van 1620-1928 was de fam. Roetert huurder/ eigenaar.
Volg de geasfalteerde weg. Bij de volgende bocht naar links hebben we goed uitzicht op Tjoenerklooster en links achter de bomen de N.H.Kerk.
Vervolg de asfaltweg. Deze gaat over in een zandpad. Passeer de onbewaakte overweg. De spoorlijn is in 1866 aangelegd. Rechts zien we de boerderij het Kranenland met een herbouwde steltenberg. Dit is een 4-roeder hooiberg met ombouw van stallen. Bij de kruising zien we rechts een oude meidoornhaag.
We lopen nu in een rivierduinlandschap, waar eind van de 19e eeuw door Zocher een landschapspark is aangelegd. Links van de slagboom bloeien in het voorjaar lelietjes van dalen en bosanemonen en zien we een uitloper van de gracht van het landhuis Nieuw Rande. Rechts is een kolkje genaamd ‘de bril’.
Deze laan met vele grote eiken is vrij laaggelegen en vochtig. Dit is o.a. te zien aan de groei van biezen. Aan het eind van de laan rechts groeit veel adelaarsvaren. Deze laan was een zichtlaan van het vroegere landhuis Smets Rande. Dit huis is in 1860 afgebroken. We zien nu nog het koetshuis uit 1910 en een (herbouwde) tuinmanswoning.
Deze eikenlaan was een toegangslaan van Smets Rande. Rond 1950 zijn de grote eiken langs deze laan gekapt en is er opnieuw een dubbele rij eiken ingeplant. Rechts zien we een uitgegroeide beukenhaag (tuingrens van Smets Rande) en links een weiland op een rivierduin.
Aan de rechterzijde ligt de Paardenkolk, die is ontstaan bij een dijkdoorbraak in 1699.
Dit grindpad, in de 19e eeuw gemarkeerd met witte palen, was eens de oprijlaan naar het landhuis de Roobrug. Halverwege dit grindpad met bloemrijke bermen zien we links een houtwal met meidoorn en braam. Aan onze rechterzijde staat de kloosterboerderij de Bloemendaal.
De naam van de boerderij is reeds in 1500 bekend; in de 16e eeuw is zij in bezit van het vrouwenklooster. Hierna is zij eigendom van de gemeente Deventer en later van diens burgermeester Budde, die zelf op de Roobrug woonde. Sinds 1886 in bezit van de fam.
Roetert.
Aan de linker zijde staat het vroegere tuinmanhuis (met torentje) van de Roobrug, gebouwd rond 1900. Links in de slootkant bloeit in het voorjaar daslook. Het is een bolgewas met breed groen blad en witte bloemen. Deze plant ruikt zeer sterk naar knoflook.
Op nr. 8 zien we het Loohuis, een hallehuisboerderij met een zogenaamd onderschoer. Deze boerderij dateert uit de 16e eeuw, de huidige vorm is van de 18e eeuw.
Weer omkeren en de verharde weg vervolgen (Sallandsweg) In de bocht is nog een restant van een kerkepad te zien tussen de Amerikaanse eiken door. Een kerkepad is de kortste weg tussen huis en kerk/school. Dit pad is aan de overkant van de spoorlijn bij de toren van Oud Rande weer te zien Links voor de overweg op nr. 9 is de huidige Roobrug. Dit landhuis werd in 1938 door architect Knuttel ontworpen. In 1935 is het originele huis dat daar stond afgebroken. Alleen een deel van de gracht resteert nog.
Toren Rande,. Foto: Marco Swart
Links zien we de toren van Oud Rande. Oud Rande was een U-vormig kasteel met twee torens. Deze havezate werd rond 1570 gebouwd door Willem van Doetinchem, zoon van de Schout van Deventer, en in 1838 gesloopt. Alleen een toren, waarin halverwege de 17e eeuw een rooms-katholieke schuilkerk was ondergebracht, bleef bewaard. Ook het daarna door Hendrik Cost Budde gebouwde landhuis in neogotische stijl is weer afgebroken (1964). Onderweg passeren we bij de restanten van het kerkepad drie monumentale bomen te weten een beuk, een plataan en een treurbeuk.
16. Bij splitsing voor onbewaakte overweg pad links omlaag ingaan Vlak voor het eerste bruggetje hebben we weer uitzicht op de boerderij Tjoenerklooster en N.H.Kerk. Ook de gracht en de toren van Oud Rande zijn hier te zien.